Қан әр түрлі ағзалар мен тіндерді біртұтас организмге біріктіретін жәй ғана көліктік орта емес. Газдарды, ақпараттардың және басқарудың кванттары болып табылатын биологиялық белсенді заттарды тасымалдаудан басқа қан көптеген орнын басу (компенсаторлық) функцияларды, иммундық қорғанысты және басқаларды орындайды. Қанның көліктік функциясының нәтижесінде тығыз жинақталған ағзалар организмге, сапалы жаңа формаға айналады. Қан мыналарды тасымалайды: - өкпе мен басқа ағзалар және тіндер арасында газдарды; - басқа ағзалардың қызметтерін ұстап тұру және олар деструкцияға айналмау үшін, басқа ағзаларға берілетін қуаттық заттарды және торша метаболизм өнімдерін; - организмнің иммундық қорғанысына арналған гормондарды, ферменттерді, кининдерді, цитокиндерді, простагландиндерді және басқа...
Әр адам өзінің қандай қан тобына жататынын жақсы біледі. Бірақ қан тобы адам мінезінің қандай екеніне әсер ететінін білмеуі мүмкін. Ал қан тобы мінез қалыптастырушы фактор болып табылады екен. Мысалы, бірінші топтағы қан иелері – рухани мықты болып келеді. Тумысынан көшбасшы, өмірге әрқашан құштарлықпен қарайтын жандарды кездестірсеңіз, олар осы бірінші топтағы қан иелері болуы әбден мүмкін. Дегенмен, олар өздеріне айтылған сынды ұната қоймайды, өте ауыр қабылдайды. Есесіне, олар кездескен қиындықтардан қорықпайды, мойымайды. Және бір ерекшелігі, түрлі адамдармен тез тіл табысып кете алады. Қаны екінші топтағылар ерекше ұқыпты, жүйелі істі қалайтын және өте жоғары ұйымдастырушылық қабілетке ие болып келеді. Мінездері өте жайлы болғандықтан, кез келген ортаға тез...
Қатерлі ісік секілді ауыр дертке шалдыққан, әртүрлі факторлардың кесірінен қансыраған немесе жол-көлік оқиғасы, өндірістік жарақат секілді оқыс жағдайға ұшырағандарға донор қанын құю арқылы оларды ажалдан арашалау – ғылыми медицинада көптен бар тәсіл. Біз Батыс Қазақстан облыстық денсаулық сақтау басқармасына қарасты «Батыс Қазақстан облыстық қан орталығы» мекемесінің директоры Ғизатолла Лямов ұсынған соңғы 3-4 жылға қатысты инфографикалық кестені оқырмандарымыздың назарына ұсынып отырмыз. – Бұл статистикалық мәліметтер бір қарағанда донорлардың қан тапсыру көрсеткіші төмендеп бара жатқандай әсер қалдыруы кәдік. Ал шын мәнінде, донорлық үрдіс бәсеңдеген жоқ, тек бұл мәселеге жаңа көзқарас қалыптасты. Мысалы, бұрындары қажет жағдайда қан жаппай толық құрамда құйылатын. Ал...
Гемотрансмиссивтік жұқпалар маркерлеріне арналған донор қанының зертханалық скринингіндегі елеулі өркендеуге қарамастан бұл жұқпалардың берілу қауіпі дамыған елдерде де, сондай-ақ дамушы елдерде де сақталып отыр. Қауіп "дәстүрлі” вирустарда да, сонымен бірге жаңа Батыс Ніл вирусында да, І типтегі лимфотроптық вируста да (HTLV-1), 8 типтегі қарапайым герпес вирусында да, G гепатиті, ТТ вирусында да бар. Батыс Ніл вирусы – флавивирус. Таратушысы – орнитофильдік масалар. Олар құстарға, жылқыларға және басқа сүт қоректілерге вирус таратады (сурет). Вирустың берілуі Африкада, Жерорта теңізі елдерінде және Европада аңғарылған. Батыс Ніл қызбасының жоғары дене қызуымен, бұлшықеттер мен буындардағы ауырумен және басқа да тұмауға ұқсас симптомдармен өтетінін айтқан жөн. Ол кейде орталық нерв...
ҚАЗАҚСТАНДА ДОНОРЛАР САНЫ ЕКІ ЕСЕГЕ ҚЫСҚАРҒАН, ДЕП МӘЛІМДЕДІ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҚЫЗЫЛ ЖАРТЫ АЙДЫҢ БАС ДИРЕКТОРЫ ЕЛЕНА КИМ. «Соңғы жылдары донорлар саны азаюда. Ол екі есеге азайған, бұл негізінен елдегі әлеуметтік-экономикалық өзгерістермен, донорлықты ұйымдастырудың бұрынғы жүйесінің жойылуымен, сонымен қатар тұрғындарды БАҚ арқылы хабардар етудің жеткіліксіздігімен байланысты. Алайда біз бұл жүйені біртіндеп қалпына келтіреміз деп үміттенемін. Мысалы қан тапсырған адамның кезекті еңбек демалысына бір күн қосылады», - деді Е.Ким бейсенбідегі баспасөз мәслихатында.Ол ДДҰ ақпарынша медицина мекемелерін қан құрамының барлық түрлерімен қамтамасыз ету үшін 1 мың тұрғынға 40-50 донациядан келу керек екен. Бүгінде ҚР-да бұл қатынас 1 мың тұрғынға 18 донациядан келіп отыр. «Үлкен жастағы...
